Egzamin gimnazjalny pisany przez uczniów trzeciej klasy naszego gimnazjum w roku szkolnym 2009/2010 zakończył się ogromnym sukcesem w części matematyczno-przyrodniczej.

Rozkład wyników końcowych EWD w skali staninowej w latach 2002-2010

część matematyczno-przyrodnicza

W przypadku pozostałych szkół powiatu oleckiego tj. w trzech  nie obliczono wskaźnika EWD.

Sprawdziliśmy dwa sąsiednie powiaty i okazało się, że zarówno w powiecie ełckim jak i gołdapskim żadna ze szkół nie uzyskała wyższego wskaźnika EWD w części matematyczno-przyrodniczej niż nasze gimnazjum.

Jak interpretować  wskaźnik EWD ?

EWD dodatnieoznacza,  ze większość uczniów uzyskuje wyniki wyższe niż oczekiwane dla przeciętnego ucznia w Polsce o podobnym wyniku ze sprawdzianu.

EWD równe 0oznacza, że uczniowie osiągnęli wynik przeciętnego gimnazjalisty w kraju.

EWD ujemneoznacza, że większość uczniów uzyskała wyniki poniżej oczekiwanego dla przeciętnego ucznia w Polsce o podobnym wyniku ze sprawdzianu.

Wprowadzony w 2002 roku system egzaminów zewnętrznych dostarcza obiektywnych danych o osiągnięciach szkolnych. Dane te mogą być wykorzystywane do oceny efektywności nauczania. Jednak by oceny efektywności nauczania formułowane na podstawie wyników egzaminów były adekwatne, należy uwzględnić fakt, że osiągnięcia w szkole ucznia nie zależą tylko od jakości pracy szkoły.

Wynik egzaminu jest uwarunkowany trzema grupami czynników:

1. indywidualnych, takich jak zdolności i uprzednie osiągnięcia szkolne,
2. społecznych, takich jak kapitał kulturowy i społeczny rodziny czy wpływ grupy rówieśniczej,
3. szkolnych, takich jak kwalifikacje i zaangażowanie nauczycieli, metody nauczania czy warunki nauczania.

Jeżeli chcemy przeciętny wynik egzaminu dla danej szkoły interpretować jako miarę efektywności nauczania, musimy wytrącić z wyniku wpływ tych czynników, których szkoła nie może skutecznie kształtować. Powyższy wykres pozwala prześledzić, na jaki błąd narażamy się porównując szkoły ze względu na nieprzetworzony wynik egzaminu zewnętrznego.

Wykres 1. Czynniki wpływające na wyniki egzaminu a ocena efektywności nauczania

W hipotetycznym porównaniu na powyższym wykresie przewaga szkoły A nad szkołą B wynika z bardziej korzystnego układu czynników indywidualnych i środowiskowych. Jeżeli z wyniku "wyjmiemy" to, co zależy od zdolności i społecznego środowiska, ocena musi ulec zmianie - to szkoła B lepiej uczy w zakresie sprawdzanym przez egzamin. Metodą, która pozwala tak przetworzyć wyniki egzaminów, by wyeliminować, a w każdym razie znacząco ograniczyć wpływ czynników indywidualnych i społecznych, jest edukacyjna wartość dodana.

Wskaźnik edukacyjnej wartości dodanej

             EWD obliczamy uśredniając reszty dla danej szkoły (lub innej analizowanej grupy uczniów np. klasy, grupy uczniów dojeżdżających i niedojeżdżających itp.). Średnią tę interpretujemy jako miarę efektywności nauczania w danej szkole lub grupie uczniów. Miara ta pozwala na porównanie szkół między sobą w skali kraju. EWD dla szkoły wyrażona jest w jednostkach, w których odbywa się pomiar na egzaminie gimnazjalnym, czyli w punktach egzaminacyjnych.
          Jeżeli w szkole EWD wynosi +3,5 pkt oznacza to, że uczniowie w tej placówce uzyskali średnio o tyle punktów więcej na egzaminie gimnazjalnym w porównaniu ze szkołami o analogicznym składzie ze względu na wyniki na sprawdzianie, płeć i dysleksję w całym kraju. Natomiast jeżeli w szkole EWD wynosi na przykład -2,3 pkt oznacza to, że średnio uczniowie uzyskali o tyle punktów mniej na egzaminie gimnazjalnym w porównaniu ze placówkami o analogicznym składzie uczniowskim.
EWD można wyrażać w skali staninowej i centylowej. Przypomnijmy, skala staninowa to:

• Skala 9-stopniowa.
• Kolejne stopnie skali to

- pierwszy stanin to przedział obejmujący 4% najniższych wyników,
- drugi stanin to przedział obejmujący 7% kolejnych wyników,
- trzeci stanin to przedział obejmujący 12% kolejnych  wyników,
- czwarty stanin to przedział obejmujący 17% kolejnych  wyników,
- piąty stanin to przedział obejmujący 20% kolejnych  wyników,
- szósty stanin to przedział obejmujący 17% kolejnych  wyników,
- siódmy stanin to przedział obejmujący 12% kolejnych  wyników,
- ósmy stanin to przedział obejmujący 7% kolejnych  wyników,
- dziewiąty stanin to przedział obejmujący 4% najwyższych wyników.
Na przykład, wynik w staninie 8.(tzw. bardzo wysokim) oznacza, że 4% szkół uzyskało wynik wyższy, 7% - porównywalny, a 89% - wynik niższy.
Na przykładzie wybranej szkoły zobaczmy, jak może wyglądać relacja między wynikami egzaminacyjnymi a edukacyjną wartością dodaną.

GMP=26,45, Stanin 7 - wysoki                         GH=34,97, Stanin 6 - wyżej średni
EWD =-2,95, stanin 3 - niski, 12 centyl            EWD =-2,59, stanin 3 - niski, 14 centyl

Powyższe wykresy przedstawiają wyniki w przykładowym gimnazjum. Na osi poziomej mamy wyniki na sprawdzianie, na osi pionowej wyniki na egzaminie gimnazjalnym. Na wykresie orientacyjne wrysowano linie wyniku przewidywanego. Punkty na wykresie reprezentują uczniów tej szkoły. Analiza wykresów pozwala zrozumieć, dlaczego wyniki surowe (podane w punktach) egzaminu gimnazjalnego lokują tę szkołę wysoko w skali staninowej, a w EWD - nisko. Choć wyniki egzaminacyjne uczniów są dość wysokie, to jednak większość punktów znajduje się poniżej linii wyniku przewidywanego. Dzieje się tak, ponieważ uczniowie legitymowali się w większości przypadków wysokimi wynikami na sprawdzianie po szkole podstawowej. Innymi słowy wysoki potencjał uczniów nie został przez szkołę wykorzystany.

Więcej informacji na temat EWD można znaleźć na stronie www.ewd.edu.pl